İslam’ı kabul eden bir insanın ilk olarak özümsemesi gereken; Allah’ın bir oluşu ve Hz. Muhammed’in (s.a.v) O’nun peygamberi ve kulu olduğunu kabul etmesidir. Kelime-i Tevhid ve Kelime-i Şehadet de bu kabul edişin ifade edilme biçimidir.
Kelime-i Tevhid; “Allah’tan başka ilah yoktur. Muhammed (s.a.v) Allah’ın elçisidir.” demektir. Bu cümle Kur’an-ı Kerim’de bir bütün halinde bulunmasa da “La ilahe illallah” (Allah’tan başka ilah yoktur) kısmı Muhammed ve Saffat surelerinde[1], “Muhammedü’r Rasulullah” (Muhammed Allah’ın Rasulüdür) kısmı ise Fetih suresi 29. ayette geçmektedir. Kelime-i Tevhid ile İslam inancının iki özü olan tevhid ve nübüvvet hatırlanmış olur.
Kelime-i Şehadet ile ise; “Eşhedü en la ilahe illallah ve eşhedü enne Muhammeden abduhû ve rasûluh.” diyerek kişi şahitliğini ilan etmiş olur. Burada kastedilen; Allah’ın bir olduğuna, Hz. Muhammed’in (s.a.v) de Allah’ın kulu ve elçisi olduğuna şahitlik etmektir. İslam inancında Hz. Muhammed (s.a.v) peygamberliğinden ötürü çok sevilmekle beraber Allah’ın kulu olduğu da her an hatırlanmakta ve ona ilahi vasıflar yüklenmemektedir.[2] Kelime-i Şehadet cümle halinde Kur’an’da geçmemekle beraber mânâya işaret eden birçok ayet mevcuttur. Hz. Muhammed; “İslâm beş esas üzerine kurulmuştur: Allah’tan başka ilâh olmadığına ve Muhammed’in Allah’ın Resûlü olduğuna şehâdet etmek, namaz kılmak, zekât vermek, haccetmek ve Ramazan orucunu tutmak.”[3] sözü ile İslam’ın esaslarından birincisi olarak Kelime-i şehadeti tarif etmiştir.
Kelime-i Tevhid ve daha kapsamlı bir ifade olan Kelime-i Şehadeti söylemekle kişi İslam’ı bütün olarak benimsediğini ilan etmiş olur. Allah’a Kur’an’ın tarif ettiği şekliyle inanmış, Hz. Muhammed’i (s.a.v) de peygamber kabul ederek onun Allah’tan getirdiği tüm emir ve yasakları kabul etmiş olur.
Müslüman olmak isteyen bir kimse Kelime-i Şehadet getirir. Yeni doğan bir bebeğin kulağına ezanla beraber Kelime-i Şehadet okunur. Her gün ezanla beraber Kelime-i Şehadet duyulur, namazlarda da defalarca tekrar edilir. Son nefeste imanlı ölümün bir göstergesi olarak Kelime-i Şehadet getirmek tavsiye edilir. Genel olarak Kelime-i Şehadet İslam dininin temeli ve doğumdan ölüme kadar Müslümanın hayatında her an var olan bir sözdür. Bu sözün sürekli tekrar edilmesi kişiye kulluğunu ve Müslüman kimliğini hatırlatarak, Allah’ın rızasına uygun bir hayat yaşama gereksinimi hissettirir.
[1] Muhammed/19, Saffat/35
[2] Bkz. “Hz. Muhammed’e sevgide sınır nedir?”
[3] Buhârî, Îmân, 2