Ölüm, insanın dünya hayatının sona ermesi ve ahiret hayatının başlamasıdır. İslam dinine göre ahiret, sonsuza kadar yaşanılacak olan hayattır.[1]
Ölüm, ahirete açılan bir kapıdır.[2] Örneğin, bir bebeğin doğum olayı ile karanlık ve daracık olan anne karnından yeryüzüne geldiği bilinmektedir. O bebek eğer anne karnında iken konuşabilse, bu dünyaya gelmek istemediğini çünkü kendisine bilmediği ve aklının almadığı şeylerden bahsedildiğini söyleyecektir. Çünkü bebeğin, anne karnında bir kordon ile beslendiği, karanlık olan, renklerin ve tatların olmadığı bir dünyası vardır. Dünya ise anne karnındaki bebeğin hiç bilmediği ve yaşamadan anlaması mümkün olmayan çeşitliliğe sahip bir yerdir. Bu örnekte olduğu gibi ölüm de bu dünyayı bilen bir insanın, bilmediği ve sadece kendisine anlatılan bir dünyaya geçişidir. Ölüm; imtihanın olmadığı, sabredenler[3] ve şükredenler[4] için sonsuz bir mutluluğun vaat edildiği, inkâr eden[5] ve nankör olanlar[6] için ise sonsuz bir acının anlatıldığı yere geçiştir.
“Nasıl olsa insanlar ölümden sonra dirilecek, o halde hiç ölmelerine gerek yok” anlayışı, insanların ölüm sonrasında dünyadaki mevcut şartlarıyla yeniden dirileceklerini öngörmektedir. Oysa ölüm, insan için sınırlı olan hayatın sona ererek sınırların kaldırıldığı bir hayata geçiş anlamı taşır. Dolayısıyla ölümden sonra diriliş, bir yenilenme ve hayat şartlarının tamamen değişimi anlamına gelmektedir.
Allah’ın insanlara hayat vermesi ve ölmelerini takdir etmesi de bir düzen içerisinde olmaktadır. İslam dinine göre dünyada rastgele veya tesadüf olan bir şey yoktur.[7] Şu da ilave edilmelidir ki ölüm, hayat gibi Allah’ın yarattıkları üzerindeki egemenliğini ve idaresini gösteren delillerdendir.[8]
Aynı zamanda ölüm, insanlar için Allah’ı farklı yönlerden tanıyabilme vesilesidir. Mesela, yeryüzünde hayat sahibi olan her canlı, Allah’ın “Hayy”[9] ismini anlamaktadır çünkü bu canlılara hayat veren Allah’tır.[10] Aynen bunun gibi bütün yaratılmışların ölümü, Allah’ın “Beka”[11] sıfatını yani ölümsüzlüğünü göstermektedir.[12] Çünkü yaratılan her şey ölmesine rağmen, onların benzerlerinin tekrar dünyada yaratılması, ölmeyen ve ölmeyecek bir yaratıcıyı insanlara göstermektedir.
İslam dinine göre ölüm, kötülüğe uğrayan kişiyi, kötüden hakkını alacağı yere (ahirete) götürmektedir: “Her nefis ölümü mutlaka tadacaktır. Sonra da bizim huzurumuza döndürüleceksiniz.”[13] Ayrıca ölüm, yeni gelecek olan canlılar için yeryüzünde yer açmaktadır. Çünkü dünya imkânları (yemek, içmek ve barınmak) ölümün olmadığı bir hayat düzeni için uygun değildir.
[1] Ankebut, 64.
[2] Bediüzzaman Said Nursi, Mesnevi-i Nuriye, Habbe.
[3] Al-i İmran, 142.
[4]Al-i İmran, 145.
[5] Beyyine, 6.
[6] Meryem, 69- 72.
[7] En’am, 59.
[8] Mülk, 2.
[9] Hayy, hakkında ölüm geçerli olmayan yaratıcı demektir.
[10] Al-i İmran, 2.
[11] Beka, varlığının sonu olmayan bir yaratıcı demektir.
[12] Rahman, 26- 27.
[13] Ankebut, 57.