İslam kaynaklarında dinle ilişkisi olmayan bir sahanın veya mesleğin varlığından bahsedilmediği için, İslam âlimleri arasında ‘din adamı’ ile ilgili özel bir tanımlama yoktur. Ancak genel olarak Müslüman din adamları, Kuran-ı Kerim’de ve Hz. Muhammed’in (sav) sünnetinde öğretilen gerçekleri insanlara duyurmakla görevlidirler.
21.yüzyıl pratiğinde din adamları, resmi veya gayri resmi bir şekilde cami ve mescitlerde, halkın dinî ve ahlâkî konularda bilgilendirilmesi ve cemaatle gerçekleştirilen ibadetlerin yapılmasında rehberlik ederler. Kuran-ı Kerim, din adamlarının Rab (yaratıcı, efendi) olmadığını ve öyleymiş gibi davranmamaları gerektiğini emretmektedir.[1]
Müslüman olan insanların hepsi dinlerini iyi bilmek ve yaşamak durumundadırlar. Bu bağlamda Müslümanlar arasında dini bilmek hususunda bir hiyerarşi söz konusu değildir.[2] Ancak dine duyulan hürmet noktasında Müslüman toplumlarda, dini yaşayışta hassas davranan insanlara halk saygı duymuştur.
Müslüman din adamları, insanların cennete veya cehenneme gideceği hususunda fikir beyan edemezler.[3] İnsanların işledikleri günahlar veya tercih ettikleri doğrular sebebiyle onları yargılayamazlar. Allah’a kul olma yönünden diğer insanlardan farklı değillerdir. Nitekim her Müslüman dua, tövbe, zikir yani ibadetler ile Allah’ın varlığını hayatında hissederek yaşamaktadır. Dolayısıyla din adamlarının Müslümanlardan bu bağlamda bir farkları veya ayrıcalıkları yoktur. Kendilerine bir imtiyaz tanınmamaktadır. Nitekim Kuran-ı Kerim’e göre Hz. Muhammed’in (sav) peygamberlik görevlerinden biri de, Allah ile insanlar arasındaki aracıları kaldırmaktır.[4]
İslam dininde Kuran-ı Kerim ve Hz. Muhammed’in (sav) sünneti dışında hiçbir söylem ve kişiye karşı koşulsuz bir teslimiyet doğru değildir. Akıl süzgecinden geçirilmeyen söylemlerin ve nasihat edilen davranışların dikkate alınmaması gerekmektedir. Herkes kendi tercihlerinin sonucuyla yüzleşecektir.
[1] Tevbe, 31.
[2] Rum, 31- 32.
[3] Bakara, 111.
[4] Furkan, 57; Fussilet, 6.