Theo Hồi giáo cái chết không phải là sự hư vô, sự chia lìa vĩnh viễn, sự không tồn tại, sự trùng hợp hay sự hủy diệt. Đối với Hồi giáo cái chết không phải là sự kết thúc của cuộc sống, mà là sự bắt đầu của một cuộc sống vĩnh hằng.
Cái chết trong đạo Hồi được hiểu là sự đổi chỗ ở khi bổn phận và nghĩa vụ trong cuộc đời đã kết thúc; đó không phải là sự kết thúc mà là sự tiếp tục của sự tồn tại này dưới một hình thức khác. [1] Ví dụ, hạt giống khi được trồng trong đất sẽ trở nên héo và nứt nẻ nhưng sau đó nó lại dẫn đến việc hạt giống trở nên xanh tươi và tràn đầy sức sống. Đối với hạt giống, sự héo hon nứt nẻ ấy, ví như là cái chết, có giá trị nhiều hơn nếu như cứ tiếp tục làm một hạt giống.
Nếu không có cái chết, thì cuộc sống này sẽ không thể nào đáp ứng các nhu cầu của dân số loài người (như thức ăn, nước uống và nơi cư trú). Con người sẽ không tìm thấy thời gian để tận hưởng cuộc sống của chính mình mà không màng đến việc chăm lo cho những người lớn tuổi đã già yếu, sức khỏe suy kiệt. [2] Theo góc nhìn này, cái chết là một điều phúc lành đối với con người.
Những câu sau đây được nhắc đến trong Kinh Quran như là lý do cái chết được tạo ra: “Chính Ngài đã tạo ra cái chết và sự sống để thử thách ai trong các ngươi cư xử tốt hơn. Ngài là Đấng toàn năng và hay tha thứ. ”[3] Như đã thấy trong câu kinh, cái chết là một sự thử thách; có nghĩa là một sự chuyển đổi sang một thế giới mà thế giới đó sẽ đem người đã qua đời vì những bất công trên thế giới này và người gây ra những điều xấu xa đến một vị trí bằng nhau, sau đó tước đi quyền mà thuộc về kẻ yếu từ kẻ mạnh.
Các học giả Hồi giáo định nghĩa cái chết là việc một người đi đến một nơi mà những bất công mà người đó đã trải qua trên thế giới này sẽ được tra hỏi [4], nơi người đó sẽ bước vào nhận phần thưởng cho những khó khăn mà người đó đối mặt [5] và nhận kết quả của bài thi từ cuộc sống [6]. Theo một nghĩa nào đó, cái chết giống như sự kết thúc các nghĩa vụ bắt buộc của quân đội và sự giải ngũ của người lính. [7]
Nhà tiên tri Muhammed (SAWS) bảo rằng “Một người sẽ chết trong trạng thái nào, sẽ phục sinh lại trong trạng thái đó.”. [8] Một số người khi chết sẽ là ứng cử viên cho sự trừng phạt và đau đớn, một số khác là ứng viên cho hạnh phúc và bình yên. Điều sẽ quyết định tình huống này là cách những người này sống cuộc sống của họ: “Chúng tôi đã chỉ cho người đó con đường đúng đắn và con đường sai lệch. Bây giờ nếu người đó muốn, người đó sẽ biết ơn và đi trên con đường đúng đắn; Nếu người đó muốn, người đó sẽ trở nên vô ơn và rẽ vào con đường gồ ghề. ”[9]
Trong Hồi giáo, thế giới này giống như cánh đồng của ngày sau này. [10] Nói cách khác, miễn là một người có thể tận dụng tốt cuộc sống của mình trên thế giới này, thì người đó sẽ đạt được những điều tốt đẹp trong tương lai thế giới bên kia. Vì vậy, mỗi giây phút được sống trên đời này đều là quý giá và đáng trân trọng. Bởi vì con người không biết mình sẽ chết khi nào. Những người sống theo ý nguyện của Allah cho đến khi cái chết đến với họ sẽ nhận được sự khoan dung của Allah vào giây phút từ trần và sau khi chết. Những khoảnh khắc của cái chết của những con người ấy được miêu tả như sau trong Kinh Quran: “Họ, những người sống một cuộc sống trong sạch, khi các thiên thần đến bên họ sẽ lấy đi linh hồn mà không làm tổn thương họ; bên cạnh đó các thiên thần đưa ra những tin tốt lành: “Xin gởi lời chào đến ngươi! Để đền đáp cho những việc làm tốt của ngươi, hãy tiến vào Thiên đường! ”. ”[11]
Cái chết theo Hồi giáo không phải là điều có thể tránh được, cũng không phải là điều được mong muốn. Một người Hồi giáo không nên mong muốn cái chết cho dù người đó có đau khổ thế nào đi chăng nữa. Bởi vì những khó khăn là những bài kiểm tra và có những phần thưởng tuyệt vời cho những ai chịu đựng được những bài kiểm tra này. Như thế, Nhà tiên tri Muhammed (SAWS) đã nói về tình huống này như sau: “Đừng để một ai trong số các ngươi muốn chết đi vì những khó khăn gặp phải. Nếu người nào đang gặp khó khăn khiến người đó muốn chết, thì hãy để người đó nói: ‘Hỡi Allah của tôi! Hãy để tôi sống khi sống là tốt cho tôi, và để tôi chết khi cái chết là tốt cho tôi. ”[12]
Mỗi người phải chuẩn bị tinh thần đối mặt với thực tại của cái chết. Đối với mỗi người Hồi giáo, hành vi nhắc nhở về cái chết và hành động chuẩn bị cho cuộc sống sau khi chết là một điều tốt. Thực vậy, Nhà tiên tri Muhammed (SAWS) đã diễn đạt điều này như sau: “Hãy nhớ lấy cái chết mà sẽ hủy hoại mọi thứ đẹp đẽ.” [13] Ở đây không khích lệ việc không nhìn thấy nét đẹp trong bất cứ thứ gì mà là nhớ đến Người đã ban cho các điều này và nhớ đến mọi thứ sẽ trở lại bên Ngài.
Trong số những điều mà một người Hồi giáo có quyền làm đối với một người Hồi giáo khác là việc tham dự tang lễ của người đó khi người đó qua đời: “Một người Hồi giáo có sáu quyền đối với một người Hồi giáo khác. Hãy chào hỏi khi ngươi gặp người khác, nhận lời mời và đi đến nơi khi người ấy gọi, đưa ra lời khuyên khi người ấy cần, nếu người ấy nói Alhamdulillah khi hắt hơi, hãy nói Yerhamukallah (Cầu xin Allah thương xót bạn), thăm hỏi khi người ấy bị bệnh, và đi đến tang lễ khi người đó chết. ”[14]
Đối với những người bệnh nặng nên nói những lời tốt đẹp và khiến bệnh nhân vui lòng về cái chết. Bởi vì ngay cả khi sự thật về cái chết của họ không thay đổi, trái tim người đó sẽ trở nên nhẹ nhõm. [15] Bệnh nhân nên được khuyến khích ăn năn hối cải và lập di chúc. Vì Nhà tiên tri Muhammed (SAWS) nói, “Việc một người Hồi giáo ở hai đêm mà không có văn bản di chúc khi người đó có của cải để lại, thì đó không phải là việc của người Hồi giáo.” [16]
Đối với những người không tin vào thế giới bên kia, cái chết là một tình huống bị tránh né và bị coi là xấu xí. Trên thực tế, trong Quran có ghi rằng không có lối thoát nào khỏi cái chết: “Cái chết sẽ tóm lấy ngươi mọi lúc mọi nơi; ngay cả khi ngươi đang ở trong những lâu đài dốc và vững chắc! ”[17]
Những người không tin vào Allah và sự tồn tại của thế giới ngày sau đều sợ hãi cái chết, họ giống như một người sắp bị hành quyết sợ hãi khi đứng trước bàn hành quyết. Quả thật là những người này được miêu tả như sau trong Kinh Quran: “Hãy nói:” Hãy biết rằng cái chết mà ngươi hòng chạy trốn khỏi, chắc chắn sẽ đến và giáng xuống ngươi. Sau đó, ngươi sẽ được trả lại cho Allah-Đấng thấu hiểu những gì không thể hiểu được bằng trí óc và cảm nhận bằng giác quan, và Ngài sẽ thông báo cho ngươi về những gì ngươi đã làm. ”[18] Câu này cho thấy rằng việc chạy trốn khỏi cái chết và sợ hãi không phải là lý do của sự cứu rỗi.
[1] Bediüzzaman Said Nursi, Mektubat, Risale-i Nur.
[2] “Nếu chúng ta cho bất cứ ai một cuộc sống lâu dài, chúng ta sẽ hủy sự toàn diện (tuổi trẻ và sắc đẹp) và làm cho người đó trở nên vụn vỡ. Không ai nhận ra điều đó sao? (Du hành trên con đường nào?)” Yasin, 68.
[3] Mülk, 2.
[4] Zilzal, 7-8.
[5] İsra, 71.
[6] Ali İmran, 145.
[7] Bediüzzaman Said Nursi, Şualar, Risale-i Nur.
[8] Münâvî, Feyzü’l-Kadîr Şerhu’l-Câmii’s-Sağîr, V, 663.
[9] İnsan, 3.
[10] Aclûnî, Keşfu’l-Hafa, I/412
[11] Nahl, 32.
[12] Tirmizî, Kıyâmet, 26.
[13] Tirmizî, Zühd, 4.
[14] Buharî, Libâs, 36.
[15] Tirmizî, Tıbb, 35.
[16] Buharî, Vasâya,I.
[17] Nisa, 78.
[18] Cuma, 8.